İran’ın Nükleer Dosyası ve ABD ile Müzakereler
Lübnan Amerikan Üniversitesi’nde Siyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler alanında uzman olan Dr. Joseph Helou, Sputnik’e yaptığı açıklamalarda, İran’ın nükleer programına ilişkin gelişmelerin artık dünya kamuoyunun gündeminde yer aldığını ve bu konuda yürütülen müzakerelerin sıradan bir süreç olmadığını belirtti. Helou, özellikle Umman öncülüğünde gerçekleşen ve çeşitli aşamalardan oluşan müzakerelerin, İran ve ABD arasındaki iletişimin önemli bir parçası olduğunu vurguladı.
Helou açıklamasında, “Bu süreç biraz zaman alıyor ve ABD Başkanı Trump’ın 60 günlük takvimi sıkı bir şekilde takip etmesi, sürecin hızını etkiliyor. Ancak bu zaman dilimi, otomatik olarak bir savaşın patlaması anlamına gelmiyor” diyerek, yaşanabilecek gelişmeler hakkında umut ve temkinli bir bakış açısı sundu.
İran’ın Silahlandırma ve Uluslararası İmajı
İran’ın sahip olduğu silah sınıfı nükleer malzemelerin, özellikle İsrail gibi bölge ülkeleri tarafından saldırı gerekçesi olarak kullanılabileceğine dikkat çeken Helou, bunun uluslararası ilişkilerde oldukça güçlü ve etkili bir araç haline geldiğine işaret etti. Helou, şu soruyu sorarak durumu analiz etti: “Peki bu, gizli amaçlar olduğu anlamına mı geliyor?”
Helou, açıklamalarında, “Elbette var, çünkü uluslararası ilişkiler perspektifinden bakıldığında, bu durum İran’ın Orta Doğu bölgesindeki müttefikleri olan Hizbullah, Hamas ve Yemen’deki Husi milisleri gibi gruplarla olan bağlarını da güçlendiriyor. Bu bağlamda, İsrail, saldırılarını sadece bu gruplara değil, aynı zamanda İran’a da yöneltiyor ve bu durum bölgedeki çatışmaların daha da karmaşık hale gelmesine neden oluyor” diyerek bölgedeki gerilimin derinleştiğine işaret etti.
Bölgedeki Güncel Durum ve Gerilim
Helou, bölgedeki çatışmaların günlük hayatı nasıl etkilediğine dikkat çekerek, “Şu anda bölgede neredeyse her gün doğrudan çatışma ve saldırı yaşanıyor. Lübnan’dan gökyüzünde uçan roketleri görebilirsiniz ve bu, bölgedeki gerginliğin boyutunu net bir şekilde gösteriyor” dedi.
Yükselen Bölgesel ve Uluslararası Müdahaleler
Medya ve kamuoyunda pek yer almayan önemli bir noktaya değinen Helou, “Hava sahası ihlali yapan ülkelerde, özellikle Lübnan, Suriye ve Irak’ta, çeşitli ülkelerden gelen roketler, insansız hava araçları ve savaş uçakları sürekli bir hareket halinde. Bu durum, büyük bir sorun ve bölgesel istikrarsızlığı artırıyor” ifadeleriyle bölgedeki karmaşık durumu gözler önüne serdi.
Helou, çatışmanın daha geniş bir bölgesel savaşa dönüşme olasılığına da değinerek, “Son zamanlarda gördüğümüz en ilginç gelişmelerden biri, diğer ülkelerin de bu çatışmaya müdahil olması. Eğer bu durum bölgesel bir savaşa dönüşürse, yani askeri yardım ve müdahale seviyeleri artarsa, daha fazla devletin bu çatışmalara katılımını görebiliriz” diyerek durumu analiz etti.
Son olarak, Helou, bu sürecin artık sadece nükleer müzakerelerle sınırlı olmadığını, güç politikaları ve bölgesel yeniden konumlandırma meselesine dönüştüğünü vurguladı. “Orta Doğu’da bu güç dengelerinin nasıl şekilleneceği, devletlerin büyük veya güçlü rol oynama kapasitesiyle doğrudan bağlantılı. Bu nedenle, bölgesel güçlerin hareketleri ve müdahaleleri, savaşın seyrini belirleyecek önemli faktörler arasında yer alıyor” şeklinde sözlerini tamamladı.
Gelecek Perspektifi ve Teknik Müzakereler
Helou, 2015 yılında ABD Başkanı Barack Obama ile İran arasında gerçekleşen nükleer müzakereleri hatırlatarak, “O zamanlar bir anlaşmaya vardık, ancak daha sonra Başkan Trump bu anlaşmadan çekildi. Ayrıca, zenginleştirme oranları ve teknik detaylar konusunda çeşitli müzakereler yapıldı” diyerek, müzakerelerin karmaşıklığına vurgu yaptı. “Çatışmalar tırmandıkça, anlaşmazlıklar daha karmaşık hale gelir ve çözüm süreci daha da zorlaşır” diyerek, bölgedeki gelişmelerin ne kadar hassas ve kritik olduğunu belirtti.
