ABD’nin Ukrayna ile Fosil Yakıt Anlaşması Üzerine Yeni Planları
Bloomberg’in, ABD ile Ukrayna arasındaki anlaşmanın taslak metnine dayandırarak verdiği habere göre, ABD, Ukrayna ile imzalayacağı yeni fosil yakıt anlaşması çerçevesinde ülkedeki tüm önemli yatırım projeleri üzerinde tam kontrol sahibi olmayı amaçlıyor. Haberde, “ABD, Ukrayna’da gelecekteki tüm önemli altyapı ve madencilik yatırımlarını kontrol etmeyi, Kiev’in diğer müttefiklerinin projelerde herhangi bir rolü üzerinde potansiyel olarak veto yetkisi kazanmayı ve Avrupa Birliği üyeliği hedeflerini baltalamayı planlıyor. Başkan Donald Trump yönetimi, tüm altyapı ve doğal kaynak projelerine yapılacak yatırımlarda ‘ilk teklif hakkı’ talep ediyor” ifadelerine yer verildi.
Taslak belgeye göre, yatırım projelerinden elde edilen karların, beş yönetim kurulu üyesinden üçünün ABD Uluslararası Kalkınma Finansman Kurumu (DFC) tarafından atanacağı özel bir fona aktarılması öngörülüyor. Bunun yanı sıra, ABD belirli kararları bloke etme yetkisine de sahip olacak. Ukrayna, tüm yeni maden ve altyapı projelerinden elde ettiği gelirlerin yüzde 50’sini bu fona aktarmakla yükümlü hale gelecek. ABD, tüm karlarda hak sahibi olmanın yanı sıra, yatırım telafi edilinceye kadar her yıl kârların yüzde 4’ünü daha alacak. Ayrıca, ABD, çatışma sırasında Ukrayna’ya sağladığı ‘maddi ve finansal yatırımları’ da fona yaptığı katkı olarak değerlendirmektedir.
ABD Hazine Bakanı Scott Bessent, çarşamba günü yaptığı açıklamada, ABD ve Ukrayna’nın genişletilmiş nadir toprak elementleri işbirliği anlaşması imzalamaya çok yakın olduğunu ve belgenin önümüzdeki hafta başında onaylanabileceğini belirtmiştir. Daha önce Vladimir Zelenskiy, ABD’yi Ukrayna madenlerine ilişkin anlaşmanın şartlarını değiştirmekle suçlayarak, ABD’nin çerçeve anlaşma yerine ‘detaylı bir çalışma gerektiren’ tam bir anlaşma önerdiğini dile getirmiştir.
Ukrayna parlamentosu Yüksek Rada üyesi Yaroslav Jeleznyak, ABD tarafından önerilen Ukrayna kaynaklarına ilişkin yeni taslak anlaşmanın Ukrayna’nın lehine olmadığını belirtmiş ve belgenin ABD’nin petrol ve gaz dahil olmak üzere tüm fosil kaynaklarının yönetimine katılımını öngördüğünü vurgulamıştır. Jeleznyak ayrıca, Ukrayna için güvenlik garantilerine ilişkin tek bir kelime bile içermediğinden yakınmıştır.
