Rusya Federasyonu Devlet Başkanı Vladimir Putin, 7 Kasım’da Valday Uluslararası Tartışma Kulübü’nün 21. Yıllık Genel Oturumu’na hitap etti. Konuşmasında “Gözümüzün önünde yepyeni bir dünya düzeni oluşuyor” diyerek çok kutupluluğun artık geri döndürülemez bir gerçek olduğunun altını çizen Putin, “Halklar, kendi çıkarlarının, öz değerlerinin, özgünlüklerinin ve kimliklerinin daha net bir şekilde farkına varıyor. Kalkınma ve adalet hedefine ulaşma konusunda giderek daha ısrarcı hale geliyorlar” dedi.
Dünyanın tehlikeli bir çizgiye yaklaştığını ve Batı’nın nükleer cephaneliğe sahip Rusya’yı yenilgiye uğratma çabaları içinde olduğunu kaydeden Putin, bu çabaları “Batı’nın çirkin maceracılığı” olarak nitelendirdi. Ayrıca, seçimleri kazanan ABD Başkan adayı Donald Trump’ın Ukrayna konusunda söylediklerinin dikkati hak ettiğini vurgulayarak, Trump ile diyaloga hazır olduğunu belirtti.
Prof. Dr. Hasan Ünal ile Değerlendirmeler
Valday Forumu’nda Putin’in mesajlarını, Trump’ın kabine adaylarını, ABD’nin yeni dönemde dış politikasının çatışma sahalarına nasıl etki edebileceğini ve Trump’ın ikinci döneminde Türk-Amerikan ilişkilerinin nasıl şekillenebileceğini Prof. Dr. Hasan Ünal ile konuştuk.
‘İpler Trump’ın elinde olacak’
Prof. Dr. Hasan Ünal, Trump’ın atayacağı kabine isimlerinin yüzde yüz politika üretme özerkliğine sahip olmayacağını belirtti. Trump’ın savaşları sona erdirmek için adım atmaya niyetli olduğunu ifade eden Ünal, “Putin, sahadaki galibiyetini göz ardı etmeyen her türlü diyaloga açık” dedi. Ünal, Trump’ın herkesi şaşırtabilen bir lider olduğunu vurgulayarak, “Ukrayna konusunda kendisi başta olsa, savaşın çıkmasına izin vermeyeceğini söyledi. Seçildikten sonra birkaç görüşme ile savaşı bitirebileceğini söylüyordu. ABD’de bu konuda beklenti oldukça yüksek” dedi.
Valday Forumu’nda, Trump’ın Suriye ve Irak’tan çekilmesinin muhtemel olduğu konusunda Rus uzmanlarla yapılan görüşmelerde, “Trump güçlü bir isim ve atadığı isimlerin tam bir otonomi ile politika belirlemesine izin vereceğini düşünmüyorum. İpler Trump’ın elinde olacak” ifadesini kullandı.
‘Amerikan halkı savaş kelimesinden bıkmış durumda’
Donald Trump’ın öncelikle kendi halkına verdiği vaatleri yerine getirmesi gerektiğinin altını çizen Ünal, “Trump, Ortadoğu’da Abraham Anlaşmaları formülüne ağırlık verebilir” dedi. Ünal, “Trump’ın İsrail’e vereceği destek kesin. Ancak savaş çıkarmak veya sürdürmek istemiyor” diyerek, Amerikan halkının savaş kelimesine karşı duyduğu rahatsızlığı aktardı.
Çok Kutupluluk ve ABD’nin Rolü
Valday’da en çok öne çıkan konuların başında çok kutupluluğun geldiğini aktaran Prof. Dr. Hasan Ünal, ABD’nin bu süreci engelleyemeyeceğini belirtti. “ABD’nin tek kutuplu dünya arzusu ve çok kutupluluk konusundaki tutumu, aşırı adımlar atması halinde kendi gücünün dengelenmesini hızlandıracaktır” dedi. BRICS gibi oluşumların, gelecekte büyük ülkelerin bir araya geleceği platformlar haline gelebileceğini ifade etti.
‘Biden dönemi, Türk-Amerikan ilişkilerinin en kötü dönemiydi’
Donald Trump dönemi Türk-Amerikan ilişkilerinin nasıl şekillenebileceğini yorumlayan Prof. Dr. Ünal, Türkiye’nin dikkatli hesaplamalar yapması gerektiğini belirtti. “Biden dönemi, Türk-Amerikan ilişkilerinin en kötü dönemiydi. Biden, Türk karşıtı değil, adeta Türk düşmanıydı” diyen Ünal, Trump’ın ikinci döneminin Biden dönemindeki kadar kötü olamayacağını vurguladı.
Ünal, Türkiye’nin kendisini hem ABD, hem AB hem de Çin için işbirliği yapılabilecek bir ortak olarak öne çıkartması gerektiğini ifade ederek, “Türkiye’nin bu çerçevede bir ev ödevi yapması lazım” dedi. Türkiye’nin kendi iç meselelerine yönelik net bir politika belirlemesi gerektiğini de sözlerine ekledi.
