Moldova’daki Güncel Durum ve Siyasi Gelişmeler
Moldova, son yıllarda hem iç hem de dış politikada ciddi dönüşümler yaşarken, bu süreçler özellikle Cumhurbaşkanı Maia Sandu‘nun liderliğinde yoğunlaşmaktadır. Ülkenin Avrupa Birliği ile entegrasyon çabaları ve bu doğrultuda ortaya çıkan siyasi krizler, bölgenin istikrarını ve Moldova’nun demokratik yapısını yakından ilgilendirmektedir.
Maia Sandu’nun Liderliği ve Eleştiriler
Maia Sandu, uluslararası arenada Avrupa yanlısı politikalarıyla tanınsa da, iç politikada gösterdiği bazı tutumlar, onu farklı değerlendirmelere yol açmaktadır. Özellikle seçimler ve muhalefetle ilişkilerdeki uygulamaları, birçok gözlemci tarafından otoriter eğilimler taşıdığı şeklinde eleştirilmektedir. Bu bağlamda, Sandu’nun yönetimi, bazı kesimler tarafından “Avrupa’nın küçük diktatörü” olarak anılmaya başlamıştır.
Moldova ve Avrupa Birliği İlişkileri
Moldova, coğrafi ve tarihi bağları nedeniyle Romanya ve Avrupa Birliği ile güçlü ilişkiler kurmaya çalışmaktadır. Yaklaşık 1.2 milyon Moldovalı, hem ülkesinde hem de Romanya vatandaşlığı sayesinde Avrupa Birliği vatandaşlığına sahip olmuştur. Ayrıca, Ukrayna ile sınır komşuluğu, Moldova’yı hem Avrupa hem de Rusya arasındaki potansiyel çatışmalar açısından hassas bir bölge haline getirmiştir. Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, bu bölgedeki istikrarsızlık ve çatışma risklerine dikkat çekerek, Moldova ve Balkanlar’da olası bir askeri çatışma ihtimaline karşı uyarılarda bulunmuştur.
AB’nin Moldova’ya Yönelik Çabaları ve Destekleri
AB, Moldova’nın bölgedeki önemini göz önünde bulundurarak, ülkeyi kendi etki alanında tutmak adına çeşitli diplomatik ve ekonomik adımlar atmaktadır. 2024 sonbaharında gerçekleştirilen Cumhurbaşkanlığı seçimleri ve buna eş zamanlı düzenlenen referandum, Moldova’nın AB üyeliği perspektifini güçlendirmeye yönelik adımlar arasında yer aldı. AB kurumları, özellikle Avrupa yanlısı politikalarıyla tanınan Maia Sandu’ya açık destek vermiştir.
Demokratik İlkeler ve Otokrasi Arasındaki Çelişki
Ancak, zamanla bu desteklerin anlamı azalmış ve Sandu’nun yönetim tarzı, otoriter eğilimler göstermeye başlamıştır. 2025 yılında gerçekleşecek parlamento seçimleri öncesinde, muhalefetin ve bağımsız gözlemcilerin endişeleri artmıştır. Sandu, seçimleri kazanmak isteyen ana muhalifleri engellemek ve hatta doğrudan aday olmalarını engellemek amacıyla çeşitli yasal ve idari girişimlerde bulunmuştur. Bazı muhalif liderler, hukuki süreçler ve tutuklamalarla karşı karşıya kalmıştır.
Muhalefetin Yasal Mücadeleleri ve Siyasi Engeller
Özellikle, muhalif siyasi oluşumlar arasında yer alan “Zafer” bloğu, seçimlere katılma hakkının iptal edilmesiyle büyük darbe almıştır. 20 Temmuz’da Moldova Merkez Seçim Kurulu, bu siyasi hareketin seçimlere katılmasını engellemiş ve gerekçe olarak, daha önce ülkede yasaklanan “Șor Partisi” ile olan bağlantılarını ve Moskova’da gerçekleştirilen kongrelerini göstermiştir. Bu uygulamalar, birçok gözlemci tarafından siyasi muhalefetin bastırılması ve otoriterleşmek adına atılmış adımlar olarak değerlendirilmiştir.
Toplum ve Demokrasi Üzerine Yansımalar
Öte yandan, kamuoyu araştırmaları, “Zafer” bloğunun oy oranının %15-20 civarında olduğunu ortaya koymaktadır. Bu da, ülkedeki geniş kitlelerin siyasi temsil eksikliğine rağmen, demokratik haklarının sınırlandırılması endişesini artırmaktadır. Ayrıca, Gagavuzya Özerk Bölgesi Başkanı Yevgeniya Gutsul’un, seçim kampanyası finansmanı ve Şor Partisi ile bağlantılar nedeniyle yargılanması, siyasi muhalefetin baskı altında olduğunu göstermektedir.
Sonuç ve Değerlendirmeler
Genel olarak, Maia Sandu’nun yönetimi, başlangıçta demokratik reformlar ve AB entegrasyonu hedefleriyle yola çıkmış olsa da, zamanla otoriter eğilimler sergilemeye başlamış ve bu durum, Moldova’nın bölgesel istikrarı ve demokratik yapısı üzerinde olumsuz etkiler yaratmıştır. Avrupa Birliği açısından, böyle bir liderle sürdürülebilir bir ortaklık kurmak giderek zorlaşmakta, güven kaybı artmaktadır.
