Ukrayna Savaşı ve Gelecek Senaryoları
Kolektif Batı’nın Ukrayna üzerinden Rusya Federasyonu’na açtığı savaşın üçüncü yılına girerken, ‘mağlubiyeti yönetmek’ görevi ABD’nin yeni Başkanı Donald Trump’a düştü. Trump, çatışmayı sona erdirmek için kolları sıvarken, Avrupa ülkeleri ise direniş gösteriyor. Kiev’deki Zelenskiy rejimi, yenilginin eşiğinde olmasına rağmen, Üçüncü Dünya Savaşı’nın kapılarını aralayabilecek talepler ve şartlar ortaya koymaya devam ediyor.
Zelenskiy, geçtiğimiz yaz ABD’li senatör Lindsay Graham’ı ağırlarken gündeme getirdiği, 2024 Eylül ayında Trump ile yapacağı Trump Tower görüşmesinde ve ardından 2024 sonunda sunacağı ‘Zafer Planı’ konuşmasında tekrarladığı Ukrayna kaynaklarını ABD’ye açma planıyla büyük bir belirsizliğe sürüklendi. Trump yönetimi, askeri yardımı sürdürmek bir yana, geçmişte sağlanan yardımların ‘tazminatını’ talep eden bir anlaşma taslağını Zelenskiy’in önüne koydu. Ancak Zelenskiy, bu duruma itiraz ederek, dünyada ‘mağduriyet’ ve Trump’a karşı ‘kahramanlık’ temalarıyla siyasi bir strateji izlemeye çalıştı. Bu süreçte, müzakereyi yasaklayan kararnamesi yerinde dururken, Trump’ın ekonomik taleplerine karşı çıkması işleri daha da zorlaştırdı.
Trump, görev süresinin 20 Mayıs 2024’te sona ereceğini hatırlatarak kendisini ‘seçimsiz diktatör’ olarak nitelendirdi ve ekibiyle birlikte Ukrayna için seçim talebini yükseltti. Zelenskiy ise pek çok siyasi parti, sendika ve medya organını kapatmışken, kendisine ‘demokrat’ diyerek destek çıkan tek grup Avrupa oldu.
ABD’nin Ukrayna Politikası ve Avrupa Üzerindeki Etkileri
ABD’nin Ukrayna politikasındaki dönüşümü ATASAM Analisti ve Gazeteci Hasan Erel ile değerlendirdik. Erel’e göre, Donald Trump, kendisinden önceki neocon yönetimlerin uygulamalarını tersine çevirerek işe koyulmuş durumda. Ekibinde müesses nizama eleştirileriyle tanınan isimlerin varlığı dikkat çekiyor:
- “Trump tam bir turbo motor şeklinde başladı. Önüne çıkan her şeyi, Biden’ın ve önceki neocon ekibin yaptıklarını yıkarak ilerliyor. Bunları yapacağını söylemişti, ancak biz buna inanmamıştık. Şu anda bu süreci başlattı ve müesses nizam dediğimiz sisteme karşı ciddi adımlar atıyor.”
Zelenskiy’nin Durumu ve Trump’ın Etkisi
Zelenskiy’nin artık hükmü kalmadığını belirten Erel, Ukrayna’nın yenilgisinin 2023 yaz taarruzunun başarısızlığıyla ortaya çıktığını, ancak Batı medyasının ve Avrupalı liderlerin tutumlarının bunu anlamamızı engellediğini ifade ediyor. Erel, Trump’ın Zelenskiy’i artık ensesinden tutup kapının önüne koyduğunu düşünüyor:
- “Zelenskiy’nin bittiği zaten belli. Onun yenildiği 2023 yaz taarruzunda açığa çıktı. Ancak propaganda makinesi ve Batılı liderlerin onu pohpohlamasıyla ortalarda dolaşmaya devam etti. Şimdi Trump, onu kapının önüne koyma aşamasında.”
ABD’nin Avrupa’yı Terk Etmesi ve Gelecek Senaryoları
Erel, ABD’nin Ukrayna’da Rusya’yı desteklediğini ve Trump’ın görünümde ‘deli’ olmadığını savunuyor. Ona göre, Trump’ın hamlelerinin engellenmemesinin sebebi, müesses nizamın ABD’nin gidişatının sürdürülemeyeceğine inanması:
- “Trump, göründüğü kadar deli birisi değil. Amerikan müesses nizamı isteseydi, Trump’ı engelleyebilirdi. Bütün güç elinde; CIA, FBI, hükümet, kurumlar ve parası ile her şeyi kontrol edebiliyor. Elon Musk ve Trump, müesses nizamı yıkıma uğratacak bir değişime gidilmesi gerektiğini anladılar.”
Trump’ın Asya-Pasifik Hedefleri
Erel, Trump’ın Rusya ile ‘dosyasını’ kapatarak Avrupa’yı terk edeceğini ve asıl hedefinin Asya-Pasifik’te Çin ile mücadele edeceğini belirtiyor:
- “Trump önce evinin önünü temizleyecek, Rusya’yı Çin’den ayırma adımlarını atacak. Ukrayna, bu stratejinin bir aracı olarak kullanıldı. Amerika’nın asıl rakibi Çin ve hedef Asya-Pasifik.”
Dünyadaki Değişim ve Avrupa’nın Geleceği
Erel, dünyada büyük bir değişim yaşandığını ve bu sürecin Münih Güvenlik Konferansı’nda belirginleştiğini vurguluyor. Tek kutuplu Amerika iddiasının sona erdiğini ve çok kutuplu bir dünyanın ortaya çıktığını öngörüyor:
- “18 Şubat’ta tek kutuplu bir Amerika iddiası resmen sona erdi. Artık dünyada Amerika, Rusya, Çin, Hindistan, Avrupa ve diğer ülkeler mevcut. Avrupa’daki Atlantikçi liderlerin tasfiye sürecine gireceğiz.”
Sonuç Olarak
Erel, mevcut Avrupalı liderlerin misyonlarının tamamlandığını ve Avrupa’nın kendi çıkarlarını koruyacak liderliklerin öne çıkacağını öngörüyor. Ekonomik açıdan Rusya’ya dönme ihtimalinin giderek arttığını belirtiyor:
- “Anlatının çöktüğü bir dönemden geçiyoruz. Avrupa, kendi çıkarları doğrultusunda hareket edecek yeni liderlerle tanışacak. Ekonomik şartlar, Avrupa’yı Rusya’ya dönmeye zorlayacaktır.”
Sonuç itibarıyla, uluslararası ilişkilerdeki bu dinamik değişimler, önümüzdeki dönemde dünya politikasında önemli etkiler yaratacaktır.
