İran’da Anayasayı Koruyucular Konseyi’nden UAEA ile İş Birliği Hakkında Karar
İran’da resmi yetkili Hadi Tahan Nazif, sosyal medya platformu X üzerinden yaptığı açıklamada, hükümetin UAEA ile olan iş birliğini askıya alma yükümlülüğünü yerine getireceklerini duyurdu. Nazif, yaptığı açıklamada, “Bu tasarının, üyeler tarafından detaylıca incelendiğini ve İran’ın İslami hukuku ile anayasasına aykırı bir yönünün bulunmadığını” belirtti. Bu gelişme, İran’ın nükleer programı üzerindeki denetimlerin sınırlandırılmasına yönelik önemli bir adım olarak değerlendiriliyor.
Tasarı ve Meclis Onayı
Öncesinde İran Meclisi tarafından kabul edilen UAEA ile iş birliğini askıya alan yasa tasarısı, dün resmi olarak İran Anayasası ve İslami normlara uygunluk açısından Anayasayı Koruyucular Konseyi’nden geçerek yürürlüğe girdi. Bu yasa kapsamında, UAEA çalışanlarının İran’daki nükleer tesislere erişimleri ve denetleme faaliyetleri durdurulacak.
UAEA ve İran Arasındaki Güncel Durum
UAEA Başkanı Rafael Grossi, yaptığı açıklamada, İran’ın Nükleer Silahların Yayılmasının Önlenmesi Anlaşması’na (NPT) taraf olduğunu hatırlattı. Grossi, ajansın İran’daki yüksek düzeyde zenginleştirilmiş uranyum stoklarını izleme yetisinin kaybolduğunu ve bu durumun ciddi endişe kaynağı olduğunu belirtti. Ayrıca, Grossi, İran’ın UAEA ile iş birliği içinde olma zorunluluğu bulunduğunu vurguladı ve bu durumun uluslararası güvenlik açısından büyük önem taşıdığını sözlerine ekledi.
İran yönetimi ise Grossi’nin açıklamalarına sert yanıt vererek, ABD ve İsrail’in İran’ın nükleer tesislerine yönelik gerçekleştirdiği saldırılara dikkat çekti. İran, UAEA’nın ve genel direktörünün pasif tutum sergilediğini iddia ederek, bu saldırıların acilen soruşturulması gerektiğini vurguladı.
Geçmişteki Nükleer ve Askeri Gelişmeler
13 Haziran gecesi, İsrail, gizli yürütülen İran nükleer programını hedef alan geniş çaplı bir askeri operasyon başlattı. Saldırı kapsamında İran’ın nükleer tesisleri, yüksek rütbeli fizikçileri ve hava üsleri hedef alındı. Bu saldırı, bölgedeki tansiyonu önemli ölçüde artırdı.
İki taraf, 12 gün süren çatışmalarda karşılıklı saldırılar düzenleyerek, bölgede ciddi bir güvenlik krizi yaşandı. 22 Haziran gecesi, ABD, Natanz, Fordo ve İsfahan gibi önemli İran nükleer tesislerine hava saldırısı düzenledi. ABD Başkanı Donald Trump, bu saldırıların tüm tesislerin imha edildiğini ve İran’ın nükleer üretim kapasitesinin ciddi ölçüde zarar gördüğünü açıkladı.
Gelişmeler üzerine, 24 Haziran gecesi, Trump ve İran arasında bir dizi görüşme gerçekleşti ve ateşkesin sağlanması yönünde anlaşma yapıldı. Trump, her iki tarafın da uyduğunu belirterek, bölgedeki gerilimi azaltmayı hedefledi. Ancak, çatışmaların devam edip etmediği konusunda farklı görüşler ve tartışmalar sürdü.
