ABD ve Japonya, Çin’e yönelik çip teknolojisi ihracatını sınırlamaya yönelik önemli bir anlaşmanın son aşamasına geldi. Ancak Japon şirketleri, bu kısıtlamaların ardından Çin’den gelebilecek olası misilleme tehditleri konusunda endişe taşımaktadır. Bu bağlamda, Çin’in çip üretimindeki pazar payı, anlaşmanın ana hedefleri ve Çin’in ABD ile Japonya’nın çip endüstrisine karşı olası misilleme stratejileri merak edilmektedir. Ayrıca, Çin’in çip üretimindeki stratejik hedefleri ve bu hedeflere ulaşmak için uyguladığı politikalar da dikkat çekmektedir. Bu çerçevede, Çin’in uzun vadeli çip üretim stratejisi üzerinde durmak oldukça önemlidir.
İlgili Görüşler
Türk Asya Stratejik Araştırmalar Merkezi (TASAM)‘nden Prof. Dr. Sedat Aybar, bu konuya ilişkin düşüncelerini Sputnik’e özel olarak dile getirdi. Aybar, Çin’in global çip endüstrisindeki rolünü değerlendirerek, ülkenin çip kullanan endüstrilerde dışa bağımlılığını azaltmayı hedeflediğini vurguladı:
- “Çin’in çip sektörü, özellikle son yıllarda önemli bir büyüme göstermiştir. 2010 yılında küresel çip pazarının yalnızca yüzde 3’üne sahipken, bu oran 2022 itibarıyla yüzde 5’e çıkmıştır. Ancak, çip kullanan ürünlerin üretimindeki bu oranın yüksek olmaması, Çin’in ithalat bağımlılığını gözler önüne sermektedir.”
- “Bu nedenle, Çin 2020 yılında 10 milyar dolar olan çip üretim kapasitesini artırmayı hedefleyerek, 2025 yılı itibarıyla bu rakamı 100 milyar dolara çıkarmayı planlamaktadır. Bu adımlarla, dışa bağımlılığı azaltmayı ve özellikle bölgesindeki Tayvan ve Güney Kore ile rekabet edebilmek için önemli bir oyuncu olmayı amaçlamaktadır.”
Çin’in Bilim ve Teknoloji Politikaları
Aybar, Çin hükümetinin çip endüstrisine yönelik teşviklerini de değerlendirdi. Özellikle 2021 yılında çip endüstrisine yapılan 150 milyar dolarlık yatırım ve 2020 yılından itibaren Yarı İletken Endüstrisini Geliştirme Fonu aracılığıyla sağlanan Ar-Ge teşvikleri dikkat çekmektedir:
- “Çin, Batı’nın tartışmasız üstün olduğu bilimsel alanları ele geçirmek için kapsamlı politikalar uygulamaktadır. Yüksek teknolojinin gelişimi için gerekli olan bilimsel ve akademik altyapının oluşturulması amacıyla ciddi girişimlerde bulunmaktadır.”
- “Dijital atılımlar ve suni zeka gibi konularda yapılan çalışmalar, çip üretiminde yerli şirketleri destekleyerek teknoloji transferini teşvik etmeyi amaçlamaktadır.”
Uzun Vadeli Stratejiler
Prof. Dr. Sedat Aybar, Çin’in uzun vadeli stratejilerini şu şekilde özetlemektedir:
- “2025 yılına kadar yarı iletkenlerin yüzde 70’inin yerli üretimle karşılanması hedeflenmektedir. Bu stratejinin arkasında, uluslararası rekabette maliyet üstünlüğünü koruma çabası yatmaktadır.”
- “Çin’in çip üretimindeki artış, dış bağımlılığı azaltma ve özellikle iç ekonomik dengeleri koruma hedefiyle ilişkilidir. Bu durum, Çin’in açık veren bir ekonomiye dönüşmesini engellemeye yönelik bir stratejidir.”
İhracat Kısıtlamalarının Etkileri
ABD ve Japonya’nın Çin’e yönelik çip teknolojisi ihracatını kısıtlama anlaşmasının yürürlüğe girmesi durumunda, Çin’in çip endüstrisinde önemli bir daralma yaşanacağı öngörülmektedir. Aybar, bu konuda şunları ifade etti:
- “ABD’nin, yüksek teknolojiye sahip yarı iletkenlerin ihracatını sınırlaması, kaçınılmaz olarak Çin’in çip endüstrisinde önemli bir daralmaya neden olacaktır. Bu tür ticaret stratejileri, Çin’in askeri ve stratejik yeteneklerini sınırlamayı hedeflemektedir.”
- “ABD, anlaşmanın tamamlanması halinde Çin’in çip endüstrisinde yüzde 30’a kadar bir daralma yaşanabileceğini öngörmektedir. Bu nedenle, müttefikleri olan Güney Kore, Tayvan ve Japonya’nın da benzer şekilde hareket etmesi önem arz etmektedir.”
Sonuç olarak, bu stratejilerin etkileri, küresel çip tedarik zincirinde önemli değişikliklere yol açabilir. Özellikle, çip endüstrisinde daha fazla bölgesel ayrışma ve bağımsız yarı iletken pazarlarının oluşması beklenmektedir.
