Son dönemde BRICS üyeliği, Çin’le açık işbirliği ve Şanghay İşbirliği Örgütü (ŞİÖ) yakınlığına dayalı bir konumlandırma içinde olan Endonezya, Asya’daki stratejik rolünü yeniden tanımlama çabasında. Başkent Cakarta’daki gösteriler nedeniyle Endonezya Devlet Başkanı Prabowo Subianto Çin’deki ŞİÖ zirvesine katılamadı. Ülkedeki protestolar, başlangıçta milletvekillerinin maaşlarına karşı tepkiler olarak ortaya çıkıp kısa sürede şiddet eylemlerine dönüştü.
Türkiye ile yakınlaşmaların da dikkat çektiği bu süreçte, Prabowo kısa bir süre önce Türkiye’yi ziyaret etti ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile bir araya geldi. Erdoğan’a konuşmalarında Türkiye’nin savaş uçağı KAAN’dan 48 adet alımını da içeren açıklamalar yapıldı. “Çok kutuplu dünyanın oluşum sürecinde kritik ülke” olarak nitelenen Endonezya’nın jeostratejik rolü, Gaziantep Üniversitesi’nden Doç. Dr. Ali Fuat Gökçe tarafından da vurgulandı.
Gökçe, Endonezya’nın Güneydoğu Asya’daki konumunun ve sahip olduğu değerli minerallerin bu durumu daha da kritik kıldığını belirterek, Batı ile Doğu blokları arasındaki kırılganlıkların mevcut sorunları provoke edici ve engelleyici bir güç olarak öne çıktığını söyledi. Ayrıca Türkiye ile ilişkilerin, Endonezya’nın istikrarı üzerindeki etkisine dikkat çekti. ŞİÖ Zirvesi’ne kimin katılımını engellediği sorusunun altında ise Batılı güçler ile tek kutuplu dünya düzeninin sürmesini isteyen aktörler ve özellikle Türkiye’nin bölgede önemli bir aktör olması gibi dinamikler yer alıyor.
Bir başka önemli başlık ise Endonezya’nın temposunun ve bölgesel rolünün, birkaç aktör tarafından nasıl değerlendirildiği. Doç. Dr. Levent Ersin Orallı ise Sputnik’e yaptığı değerlendirmede, iç istikrar odaklı yaklaşımın Asya-Pasifik jeopolitiğinde Endonezya’nın rolünü geçici olarak geri plana çekebileceğini ifade etti. Orallı, Endonezya’nın ASEAN’daki konumunun ve bölgesel istikrar için taşıdığı önemin altını çizerek; bu süreçlerin demokratik kurumların dayanıklılığını sınayan bir dönem
ve ülkenin devlet-toplum bağlarını test eden bir dönüm noktası olabileceğini belirtti. Endonezya’nın bölgesel güç dengeleri açısından nasıl bir konumlandirme yapacağı ise uluslararası gözlerce yakından izleniyor.
