1979 yılında yaşanan İran İslam Devrimi’nden bu yana rakip olan Suudi Arabistan ve İran, Orta Doğu’da önemli bir dönüm noktasına ulaşarak Kızıldeniz’de birlikte bir tatbikat düzenledi. Uzun zamandır düşmanca bir tavır sergileyen bu iki ülke, son yıllarda Çin’in arabuluculuğu ile daha yakın ilişkiler kurmaya başlamıştı. Bu bağlamda, Umman Denizi’nde deniz kuvvetleriyle gerçekleştirdikleri tatbikatı başarıyla tamamladılar.
2016 yılında Suudi Arabistan’ın önde gelen bir Şii din adamını idam etmesi ve özellikle Suriye’de farklı tarafları desteklemesi sonucu iki ülke arasında gerginlik artmıştı. Bu olay sonrasında İran’da Suudi Arabistan’ın büyükelçiliği ateşe verilmişti. Ancak, BRICS ülkeleri arasında yer alan bu iki ülkenin ilişkilerinde 2023 yılından itibaren belirgin bir gelişme gözlemleniyor.
6 Ülke Ortak Tatbikat Gerçekleştirdi
İran resmi haber ajansı ISNA’nın bildirdiğine göre, İran Deniz Kuvvetleri Komutanı Amiral Şehram İrani, tatbikatın Suudi Arabistan’dan gelen bir talep üzerine düzenlendiğini ifade etti. Tatbikatta Rusya’nın yanı sıra 6 farklı ülkenin de katılım gösterdiği belirtiliyor. Bu yumuşama sürecinin ne gibi sonuçlar doğuracağı henüz belirsizliğini korurken, İran ve Suudi Arabistan arasında donmuş pek çok sorun olduğu da biliniyor.
Özellikle Suriye İç Savaşı ve Yemen İç Savaşı’nda iki ülkenin farklı kutupları desteklemesi, ilişkilerdeki gerginliği artıran başlıca unsurlar arasında yer alıyor. Suudi Arabistan, Husiler ile doğrudan savaşırken, son dönemde Hamas-İsrail çatışmasının başlamasıyla birlikte gerginliklerin azaldığı gözlemleniyor.
İsrail ve İran Arasındaki Gerginlik Sürüyor
Diğer yandan, İran’a her an saldırmaya hazır olan İsrail’in 1 Ekim’deki füze saldırısına karşılık beklenirken, 7 Ekim’de patlak veren İsrail-Hamas çatışması öncesinde İsrail ile Suudi Arabistan’ın ilişkilerinin normalleşmeye çok yakın olduğu ifade ediliyordu. ABD tarafından da desteklenen bu normalleşme sürecinin, Orta Doğu’da İran’a karşı siyasetin tamamen değişeceği öngörülüyordu. Fakat, İsrail’in Gazze’deki saldırıları sonrası bu normalleşme süreci rafa kaldırılmış durumda.
