Uluslararası Nükleer Gelişmeler ve İran’ın Pozisyonu
Uluslararası ilişkiler alanında uzman olarak tanınan Gilbert Doctorow, Sputnik’e yaptığı açıklamada, Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı (UAEA) Genel Direktörü Rafael Grossi‘nin ifadelerinin, birkaç ay önce Kongre oturumlarında ABD Ulusal İstihbarat Direktörü Tulsi Gabbard‘ın dile getirdikleriyle tamamen uyumlu olduğunu belirtti. Doctorow, Grossi’nin açıklamalarına göre, İran’ın 2003 yılından beri askeri nükleer programı askıya alma yönündeki iddialarının gerçekliği konusunda hiçbir somut kanıt bulunmadığını vurguladı.
Öte yandan, ABD Başkanı Donald Trump ise iki gün önce yaptığı açıklamada, Gabbard’ın İran’ın nükleer silah geliştirmediği yönündeki görüşlerini önemsemediğini ve bu konuda herhangi bir endişe duymadığını ifade etti. Doctorow, bu tutumun, Washington’un İsrail’in telkinleri ve bölgesel çıkarları doğrultusunda hareket ettiğinin açık bir göstergesi olduğunu belirtti.
Doctorow, konuyla ilgili olarak şu görüşleri paylaştı: “Başbakan Netanyahu, bu konuda sürekli baskı yapıyor ve şimdi de Trump, İsrail’in İran ordusunu yok ettiği ve bölgedeki üstünlüğü ele geçirdiği yönünde düşüncelere kapılmış gibi görünüyor. Netanyahu’nun bu iddialarını yıllardır dile getirmesine rağmen, bunların gerçeklikle hiçbir ilgisi yok. Aslında, İsrail’in Ortadoğu’da tek hegemon olma hayali uğruna İran’ı yok etmek istiyorlar.”
UAEA ve İran İlişkileri
UAEA Yönetim Kurulu’nda, İran’ın uluslararası çağrılara rağmen yeterince işbirliği yapmadığı ve yükümlülükleri arasında yer alan ‘her türlü nükleer malzemenin bildirilmesi’ konusunda sorumluluklarını yerine getirmediği yönünde eleştiriler içeren bir karar tasarısı kabul edildi. Bu karar, 19 oyla onaylandı ve İran’ın uluslararası denetimlere yeterince şeffaflık göstermediğine işaret etti.
İran ise, bu karara sert tepki göstererek, ABD, İngiltere, Fransa ve Almanya’nın öncülüğünde alınan kararın teknik ve hukuki açıdan dayanaklardan yoksun olduğunu iddia etti. İran, söz konusu kararın “siyasi amaçlara hizmet eden ve UAEA Yönetim Kurulu’nu manipüle eden” bir araç olduğunu ileri sürdü.
İran’ın Atılım ve Yeni Projeleri
Bunun üzerine İran, karara karşılık olarak yeni bir uranyum zenginleştirme merkezi kurma kararı aldı ve Fordo’daki eski nesil santrifüjleri, uranyumu daha hızlı zenginleştirebilecek yeni nesil santrifüjlerle değiştirmeyi planladığını duyurdu. Bu adımlar, İran’ın uluslararası baskılara rağmen nükleer programını sürdürebilme ve geliştirme niyetinin göstergesi olarak görülüyor.
